Onze zware bouwmachines krijgen dagelijks flink wat voor de kiezen. Daarom smeren we lagers goed, controleren we regelmatig het smeeroliepeil en werpen we vanzelfsprekend een blik op het koelvloeistofpeil. Maar met deze routinewerkzaamheden hebben we absoluut niet de zekerheid dat de smering en koeling ook daadwerkelijk optimaal gebeuren. Want worden wel de juíste smeer- en koelmiddelen gebruikt? Een lager dat erg zwaar wordt belast, vraagt een ander vet dan een lager dat alleen maar rondjes draait…
Koelmiddel ondergeschoven kindje
Maar weinigen weten dat meer dan 40 procent van alle motorstoringen in machines wordt veroorzaakt door een probleem in het koelsysteem. Eigenaren en gebruikers van machines onderschatten het belang van kwaliteitskoelmiddelen. Vincent Meijer, marketing specialist bij Valvoline Europe, vertelt dat de focus vaak ligt op motorolie. ‘Een goede smering is essentieel natuurlijk, maar het gebruik van hoogwaardige koelvloeistof is net zo belangrijk.’
Tekst gaat door onder de foto
Het beeld dat de focus vaak ligt op smeermiddelen en minder op koelvloeistoffen, wordt bevestigd door een campagne die Valvoline onlangs in ons land uitrolde. Het bedrijf benaderde een selectie van nieuwe klanten met zware motoren en bood hen aan om de conditie van de koelvloeistof te testen. ‘In totaal hebben we in een tijdsbestek van 3 maanden 68 monsters genomen van 56 verschillende bedrijven. De onderzoeksresultaten waren nog schokkender dan het beeld dat we al hadden uit de meer dan 10.000 monsters die we de afgelopen jaren wereldwijd al hadden genomen. Daar gaf minimaal 40 procent problemen.’
Tekst gaat door onder de foto
20 procent verontrustend
Meijer vertelt dat 70 procent van de monsters die een afwijking vertoonde, opgevolgd moest worden. ‘De kwaliteit van 20 procent van de monsters was zelfs zo verontrustend dat we operators hebben geadviseerd onmiddellijk actie te ondernemen.’ Koelvloeistofproblemen die het veldonderzoek in Nederland aan het licht bracht, waren het gebruik van verkeerde koelvloeistoftechnologie, koelvloeistoffen gemengd met andere soorten koelvloeistoffen en koelvloeistoffen gemengd met normaal leidingwater. Meijer: ‘Sommige koelvloeistoffen waren al heel lang niet ververst, waardoor de belangrijke additieven hun vermogen om te beschermen verloren hadden. Ook waren veel van de geteste koelvloeistoffen verontreinigd, waarschijnlijk als gevolg van een lek in de motor.’
6 redenen waarom je aandacht moet geven aan het koelsysteem
- Koelvloeistof kan net zo snel vervuild raken als olie, ook koelvloeistof met een langere levensduur.
- Conventionele koelmiddelen kunnen twee jaar meegaan, middelen met een langere levensduur potentieel vijf of zes jaar.
- Het vervangen van de koelvloeistof maskeert slechts problemen, het neemt de oorzaak van het probleem niet weg.
- Koelsystemen en daarmee ook de koelvloeistoffen zijn de afgelopen dertig jaar ingrijpend veranderd. De formules OAT, HOAT en NAPS zijn samengevoegd met conventionele koelvloeistoffen, en het samen mengen ervan kan beide koelvloeistoffen minder effectief maken.
- Als er iets mis is, is het koelsysteem gewoon leeg laten lopen en doorspoelen niet altijd de oplossing. Sommige koelvloeistoffen/motorproblemen veroorzaken corrosie, afzettingen, putjes en erosie die niet kunnen worden opgelost door te spoelen.
- Ongeveer 40 procent van de te voorkomen motorstoringen wordt veroorzaakt door problemen in het koelsysteem. De schade kan zich voordoen in de motor of de olie, maar de oorzaak kan worden teruggevoerd op het koelsysteem of de koelvloeistof zelf.
Analyses als basis
De uitkomsten van de door Valvoline uitgevoerde testcampagne bewijzen de noodzaak van goede voorlichting over het belang van een goede kwaliteit koelvloeistof en regelmatige analyses. Meijers collega Jos Noordover - commercieel manager bij Valvoline Europe – vertelt: ‘Tijdig onderhoud is essentieel om de productiviteit te garanderen en dure onderhoudskosten te minimaliseren. Maar het moment van vervangen moet niet meer worden bepaald door een kalender op de muur. We moeten van een preventief naar een voorspellend onderhoudsschema.’ Noordover vindt dat eigenaren van machines, maar ook machinisten doordrongen moeten worden van het feit dat vloeistofanalyse de gezondheid van een motor bewaakt. ‘En dan gaat het dus niet alleen om koelvloeistof, maar ook om vetten, oliën en diesel.’
Equipment Healthcheck: volledige analyse van alle vloeistoffen
Valvoline pakt met haar Equipment Healthcheck in de meest uitgebreide vorm de handschoen op, waar het gaat om het testen van de kwaliteit van machinevloeistoffen. Waar andere bedrijven zich vaak beperken tot de controle van de kwaliteit van de smeerolie, analyseert Valvoline voor álle typen machines opvallend uitgebreid zowel smeerolie als smeervet én koelvloeistof. Daarmee krijgt de gebruiker de grootst mogelijke zekerheid voor zijn machine: de kans op stilstand en dus hoge (onderhouds- en reparatie)kosten worden tot een minimum teruggebracht en de productiviteit blijft optimaal.
Twee pakketten
Bij de Equipment Healthcheck staat gemak voorop. U heeft daarom de keuze uit twee pakketten; Basic en Advanced. Het basicpakket omvat een vloeistofcontrole. Daarvoor ontvangt u flesjes waarin de monsters worden verzameld en bijbehorende formulieren. Voor het oppompen van het monster is een vacuümpomp met slang leverbaar. Na de monstername stuurt u de monsters gewoon per post op, waarna ze gelijk in het laboratorium uitgebreid worden geanalyseerd. Zodra de uitslagen van de analyses bekend zijn, krijgt u een seintje en kunt u deze in het online platform en via de app bekijken. Wanneer het verstandig is om actie te ondernemen, hoort u dat ook gelijk van de specialisten van Valvoline. Ze kunnen u dan ook gericht adviseren over de juiste inzet van de verschillende machinevloeistoffen.
Met haar vele vloeistofanalyses heeft Valvoline ook de motorproducten van alle grote OEM's en leveranciers van vloeistoffen geanalyseerd. Noordover: ‘Deze kennis stelt ons in staat om de gegevens van de motorvloeistoffen te interpreteren en exploitanten van bruikbare aanbevelingen te voorzien als het gaat over het onderhoud van machines en de keuze van middelen.’
Traditioneel niet altijd het beste
Motorfabrikanten verminderen het gewicht van de motor om het brandstofverbruik te verlagen en de uitstoot te verlagen; zware gietijzeren en stalen componenten worden daarbij vervangen door lichter aluminium. Het organische nitrietzuur dat gewoonlijk wordt gebruikt in koelvloeistof reageert echter met de flux die wordt gebruikt om aluminium onderdelen te solderen. Vincent Meijer: ‘Gevolg is dat de zuurgraad van de koelvloeistof kan veranderen en mogelijk het risico op metaalcorrosie wordt verhoogd. Dit kan weer resulteren in onopgeloste vaste stoffen en residuen in de koelvloeistof, waardoor filters verstopt raken en er kalk op cilindervoeringen ontstaat. De motor kan daardoor zijn warmte minder goed kwijt.’
Tekst gaat door onder de foto
Het gevolg van de slechtere warmteafvoer is meerledig. Opgekropte warmte kan leiden tot voorontbranding van diesel. Maar door de chemische reactie kunnen het nitrietniveau in het koelmiddel en de hoeveelheid corrosieremmers ook sterk dalen. De levensduur van het koelmiddel wordt daarmee flink verkort. Vincent Meijer: ‘Om dit tegen te gaan, worden dure aanvullende additieven ingezet. Maar waar onvoldoende bij wordt stilgestaan, is dat het overmatige gebruik van nitriet kan leiden tot schade aan aluminium warmtewisselaars, wat leidt tot lekken.’
Tekst gaat door onder de foto
Nitrietvrije koelvloeistof gaat machineleven mee
Valvoline ontwikkelde een nitrietvrije koelvloeistof met gepatenteerde technologie, die additieven van de volgende generatie en corrosieremmers bevat die niet uitputten en compatibel zijn met zowel aluminium als traditionele motorcomponenten van ijzer en staal. ‘We hebben het nieuwe nitrietvrije koelmiddel uitgebreid getest in verschillende omstandigheden’, vertelt Jos Noordover. ‘Daarbij kwam naar voren dat het corrosie voorkomt en tot een miljoen kilometer en/of 20.000 bedrijfsuren meegaat. Hierdoor hoeven er dus niet langer aanvullende additieven te worden toegevoegd gedurende de levensduur van typische motoren.’
Tekst gaat door onder de foto
Praktijkproef Valvoline
Valvoline nam van machines van 56 bedrijven die nog niet bekend waren met Valvoline grote tot middelgrote monsters. Dit zijn de conclusies:
- 16% van de monsters zat in schaal 0 of 1 en was daarmee oké.
- 56% van de monsters zat in schaal 2. 70% hiervan moest op korte termijn actie ondernemen.
- 28% van de monsters zat ik schaal 3 of 4. Bedrijven moesten direct actie ondernemen.
Valvoline gaat zich de komende tijd nog meer richten op het afnemen van koelvloeistof-monsters. Tijdens de TKD in 2020 benadrukt het bedrijf het onderwerp koelvloeistof extra.
Dit artikel is gesponsord door Valvoline
