Het ombouwen van dieselmachines naar elektrische versies gaat voortvarend bij Staad. Sinds het bedrijf in 2020 begon zijn er intussen volop zware rupsgraafmachines en wielladers geëlektrificeerd. De mobiele graafmachine DX165W is nog steeds de hardloper binnen het gamma met inmiddels meer dan 135 stuks in het veld. Iets dat geen enkele andere fabrikant de relatief kleine Brabantse speler nadoet. Met de productie op de rit zal die ombouwmarkt blijven.
Toch zit Staad niet stil, want nu het bedrijf zoveel ervaring heeft opgebouwd over elektrische machines, vallen er ook zaken op die beter kunnen. Pieter Staadegaard: “Je kunt zoveel méér efficiëntie uit een elektrische machine halen als je deze op de goede manier kunt bouwen. Het ombouwen zoals we nu doen loopt goed, wel zijn we gebonden aan het bestaande design van de machine. We mogen de dieselmotor eruit halen en een elektromotor inbouwen, maar van het hydraulisch systeem en de rijaandrijving moeten we bijvoorbeeld afblijven van de fabrikant.”
We weten wat we kunnen optimaliseren om de machines zuiniger te maken’”
Gemakkelijker opladen
Dat moet dus efficiënter, tegelijk om een tweede uitdaging op te lossen: het laden. Om een elektrische machine ‘s nachts weer op te laden is al snel een 64A stroomaansluiting nodig, extra wisselbatterijen of een bufferbatterij. “Een zware stroomaansluiting is lastig te vinden, dat maakt het laden voor onze klanten écht een beperking in praktijk.”
Volgens Staad zit de crux om dit op te lossen en de kosten per draaiuur omlaag te krijgen in het verlagen van het energieverbruik van de elektrische machines. Dan kan de accu kleiner én lukt het laden met een gewone 32A krachtstroomaansluiting. “De laatste jaren hebben we een aantal machines gevolgd en helemaal doorgemeten, waardoor nu precies inzichtelijk is waar het energieverbruik zit. We weten dus wat we kunnen optimaliseren om de machines zuiniger te maken.”
Dit leidde tot verrassende inzichten maar stelde Staad tegelijk voor een dilemma, zo legt Staadegaard uit. “Je moet in het ombouwproces dan zoveel zaken gaan veranderen die zó diep in de machine zitten, dat je je afvraagt; als we dit allemaal gaan aanpassen, wat blijft er na de ombouw dan nog van die dieselmachine over? Kunnen we eigenlijk nog wel iets met die bestaande basis?”
Het antwoord was een duidelijke ‘nee’. “Als je het écht goed wilt doen, moet je beginnen met een blanco vel papier en een machine ontwerpen waar de batterij én efficiëntie centraal staat. Dat hebben we gedaan bij de ontwikkeling van onze Staad 17W, onze eerste volledig in huis gebouwde elektrische machine”, legt Staadegaard uit, die daarbij niet alleen de techniek maar tegelijk zeker ook de machinist hoog in het vaandel heeft staan. Daarom was een duidelijke eis; het gevoel in de bediening mag niet veranderen voor de machinist én het zicht moet beter. “Een machinist wil graag direct zicht rondom. Dat is het veiligst. De machinist ziet de grondwerker, en de grondwerker ziet óók dat de machinist hem heeft gezien. Daarom hebben we grotere spiegels, meer glas in de cabine én ligt de compactere accu verdiept in het frame. “De nieuwe 17W is zelfs lager gebouwd dan de motorkap van dieselmachines in deze klasse. Als aanvulling is er een 360 graden camerasysteem met AI-functie die mensen van objecten kan onderscheiden. Een luxe infotainmentsysteem met 12 inch scherm, voor muziek, streaming of navigatie maakt het af.”

Directe elektrische rijaandrijving
Hoe de machine elektrisch zuiniger moest worden, daar had Staad uiteraard al gedachten over. Kort samengevat; er komt een directe elektrische rijaandrijving die vele malen energiezuiniger is én bij het afremmen ook energie kan regenereren; net zoals een elektrische auto. Ook is alles veel beter op elkaar afgestemd; de elektromotor, de pomp, de koeling en het leidingwerk met minder bochten en weerstand. Resultaat: met een 25 % kleinere batterij kan de machine toch meer dan een dag werken.
Nieuw: bi-directionele batterij
Deze batterij is van de allernieuwste generatie. “Dit is nog steeds een duur onderdeel, dus willen klanten deze zo goed mogelijk benutten. Die vraag krijgen we dan ook regelmatig uit de praktijk; kunnen we de batterij ook los gebruiken of verhuren als de machine stilstaat? Bijvoorbeeld in het weekend of de bouwvak.”
Dat kan nu al, maar vereist wel de Fusion Fieldmaster add-on om de stroom om te zetten in wisselspanning. Bij de nieuwe Powerbox 300-batterij is dat geïntegreerd in één compacte unit. Deze 300 kWu-batterij beschikt standaard dus over 230V en 400V AC-aansluitingen. Staat de graafmachine in het weekend stil? Dan kan de eigenaar deze verwisselbare batterij los verhuren, bijvoorbeeld aan een festival in de buurt. “Onze nieuwe batterij heeft hiermee een bi-directionele functie gekregen. Dat maakt ‘m veel breder inzetbaar.” Uiteraard is ook op de nieuwe 17W de batterij snel te verwisselen, binnen vijf minuten. Helemaal nieuw is dat de machine ook op een vaste aansluiting kan draaien door ‘m via de CCS2-aansluiting op de onderwagen te verbinden het het elektriciteitsnet. Zo kun je 24/7 draaien, als de situatie dat toelaat.

Nieuwe giek met méér kracht
Op technisch vlak is de nieuwkomer dus baanbrekend. Toch gaat er veel meer ontwikkeling schuil in de zelfgebouwde 17W. Staad heeft de mobiele graafmachine opnieuw uitgevonden. “Eigenlijk zijn de mobiele machines voortgekomen uit de rupsgraafmachines in de jaren ‘70”, blikt Staadegaard terug. “De giek is gemaakt om een gat te graven. Maar het merendeel van de tijd is een mobiele graafmachine vandaag de dag géén gat aan het graven. Hij is wat aan het poetsen, vlakken, en er zit in deze klasse bijna altijd een draaikantelstuk aan om spullen bij te rijden. Het is écht een toolcarrier geworden. Heel veel werk is nu óp het maaiveld, of nét eronder. Daarom hebben we een nieuwe giek gebouwd met meer power op dat vlak. Met wél hetzelfde bereik en tegelijk meer hefkracht. Je kunt wat hoger komen en dichter bij de machine hijsen, dus ben je sterker en enorm veel compacter. Ten opzichte van een standaard 14 tons mobiele graafmachine hebben we een 74 centimeter compactere zwenkradius. Dat is enorm. En veel méér power vanaf het maaiveld”, vertelt Staadegaard enthousiast.
Nazorg maakt hét verschil
Met de supercompleet uitgevoerde 17W richt Staad zich op de veeleisende gebruikers zoals in Nederland en Scandinavië. “Standaard zitten er al 21 LED-werklampen op en luxe joysticks waarmee je alles kunt bedienen.” Dat maakt ook het verschil met nieuwe toetreders in de markt die af fabriek met elektrische machines komen. Alhoewel, uiteindelijk gaat het niet alleen om de techniek en die doorlopende innovatie. “De service bepaalt uiteindelijk of de klant ook een tweede elektrische machine bij ons koopt. Mijn opa is in 1930 al begonnen met het verkopen van machines en het leveren van nazorg. En eigenlijk is dát nog steeds onze kracht”, besluit Staadegaard.
Dit artikel is gesponsord door Staad.