Een beetje aannemer kan het proces van wegonderhoud dromen; de weg handmatig inmeten met dwarsprofielen (meestal om de twintig meter), een ontwerp maken waaruit blijkt hoeveel van de weg moet worden gefreesd, die cijfers op de weg spuiten, de machinist van de freesmachine aan het werk zetten die het frezen veelal op basis van ervaring doet en vervolgens asfalteren en walsen. Het klinkt als een geolied proces, maar het levert niet altijd een egale, voor het verkeer comfortabele weg op. Bijvoorbeeld omdat er tussen die dwarsprofielen toch ergens een gat bleek te zitten. Of omdat het tijdens het frezen heel slecht weer was en de bestuurder de gemarkeerde cijfers niet goed kon zien.
Uitdagingen
Naast dat het mensenwerk blijft, loopt de aannemerij tegenwoordig tegen meer problemen aan. Bijvoorbeeld dat de deadlines korter worden. “Wegonderhoud levert overlast op voor het verkeer”, zegt Sjoerd Stoové, teammanager 3D Paving bij Topcon. “Hoe korter de afsluiting, hoe beter het is.”
Daarnaast is het steeds lastiger om gekwalificeerd personeel te vinden. Er is weinig jonge aanwas. “De gemiddelde leeftijd van een asfalteringsploeg is rond de 50 jaar”, zegt Jan Mennink, senior productmanager Paving bij Topcon.
In de nacht
Ook een dingetje: de grote onderhoudsprojecten moeten veelal ’s nachts en in het weekend worden gedaan. Het vaste, gekwalificeerde personeel van de aannemer werkt dan vaak niet, die hebben doordeweeks hun werkuren al gemaakt. Het gevolg is dat de aannemer is aangewezen op de inhuur van personeel. Mennink: “Zo’n crew is dan niet altijd helemaal op elkaar ingespeeld.”
Verder spelen de kosten natuurlijk een rol: het is prettig die binnen de perken te houden en niet tijdens de uitvoering voor verrassingen komen te staan.
Uitdagingen wegnemen
Net als in vele andere sectoren kan technologie ook in de aannemerij veel werk uit handen nemen. Bijvoorbeeld de tool Smoothride van Topcon, die uitdagingen bij wegonderhoud kan wegnemen en daarnaast nog veel meer voordelen heeft. Ten eerste kan Smoothride de complete weg inmeten: elk kuiltje, dipje, hobbeltje is zichtbaar. En snel ook: “Een kwestie van één keer over een rijstrook heenrijden en je hebt een puntenwolk met miljoenen punten”, zegt Stoové.
Fluitje van een cent
Het ontwerp van de nieuwe weg maken is daarna een fluitje van een cent, net als het frezen. Dat wordt namelijk geheel digitaal aangestuurd. “Smoothride vergelijkt de bestaande situatie van de scan met het ontwerp en weet zo precies hoeveel millimeter van de asfaltlaag moet worden afgefreesd”, legt Stoové uit. “Dat gaat dus helemaal automatisch, de bestuurder hoeft alleen maar te rijden. En omdat Smoothride veel werk uit handen neemt, kan het hele proces sneller.”
Volledig vlak
Het resultaat na het frezen? Een volledig vlak wegdek, een heerlijk bedje voor een verse laag asfalt. En omdat het wegdek egaal is, kan er een homogene laag asfalt op, die na het walsen vlak en overal keurig even dik is. “In Nederland geldt dat een aannemer een laag asfalt moet aanbrengen die na het walsen een bepaalde minimale dikte moet hebben”, zegt Mennink. “Veel aannemers gaan daar ruim boven zitten, zodat ze bij hobbels niet te dun asfalteren. Doordat je met Smoothride zo egaal kunt frezen en dus heel precies de laagdikte kunt voorspellen, kun je een kleinere marge aanhouden. Bij een grote oppervlakte – en dat is een weg – scheelt dat al snel tienduizenden euro’s aan asfalt.”
Ook maakt Smoothride wegonderhoud voorspelbaarder, doordat het uitrekent hoeveel ton van de weg wordt gefreesd en hoeveel ton nieuw asfalt erop moet. “Tot op een paar ton nauwkeurig”, zegt Stoové. “Die voorspelbaarheid is voor aannemers heel prettig.”
Ontwerpen en frezen
Pasgeleden heeft Topcon een nieuwe functionaliteit voor Smoothride geïntroduceerd: Virtual Ski. De scan van de weg wordt direct ingeladen in de freesmachine. Stoové: “Het ontwerpproces slaan we als het ware over, dat gebeurt live op de freesmachine. Het frezen gebeurt dankzij de virtuele sensoren van Virtual Ski heel nauwkeurig.
Door de bocht kijken
Bovendien kijkt de machine ‘door de bocht’. Mennink: “Bij een gewone ski kan dat niet, die kijkt vooruit, dus de bocht uit. Maar omdat we dankzij Smoothride het alignment van de weg kennen, kent Virtual Ski die ook.” Ook zonder deze toepassing kan een aannemer heel snel werken met Smoothride. Stoové: “We kunnen ’s morgens de weg inmeten, ’s middags is het ontwerp klaar en ’s nachts kun je de uitvoering in. De volgende ochtend ligt er een nieuw wegdek.”
Dit artikel is gesponsord door Topcon.