Compacte rupskranen zijn in de ons omringende landen al jarenlang zeer geliefd omdat ze ook onder krappe omstandigheden inzetbaar zijn. In Nederland was er minder vraag naar, maar daarin komt geleidelijk aan verandering doordat er steeds vaker moet worden gewerkt op locaties met weinig ruimte, denk maar aan bouwwerkzaamheden in binnensteden. Aan de ontwikkeling van de 245XR is jarenlang gewerkt, waarbij gebruik is gemaakt van de ervaringen met de JZ 235 en JZ 255.
Alles waar je je als machinist voor onderhoud om moet bekommeren, is goed bereikbaar, klasse”
Meerdere uitrustingsmogelijkheden
Met de JCB 245XR beschik je over een semi-binnendraaier die verrassend wendbaar is, volgens JCB zonder compromissen ten aanzien van comfort voor de machinist en de prestaties. Dat geringe ruimtebeslag is te danken aan een achtersteven die 40 procent korter is dan bij de 220X. Die is qua capaciteiten enigszins vergelijkbaar en heeft ook nog eens een iets langere voorkant. Het resultaat is een 160 centimeter kortere draaicirkel. Dat lijkt niet zo heel veel, maar onder krappe omstandigheden scheelt het de spreekwoordelijke slok op een borrel.
Hydraulisch verstelbare giek
Voor de koper van een JCB 245XR zijn er meerdere uitrustingsmogelijkheden, zoals rupsplaten van 60, 70, 80 of 90 cm, waarbij de royaalste variant de onderwagen 329 cm breed maakt. De testmachine heeft een hydraulisch verstelbare giek met achterop liggende verstelcilinder, in JCB-jargon Triple Articulated Boom (TAB) geheten. Die geeft aan de voorkant een minimaal 220 cm grote zwenkradius, tegenover 235 cm bij de als alternatief aangeboden monogiek. Het verschil lijkt te verwaarlozen, maar kan toch een grote rol spelen als het gaat om zo veel mogelijk beweeglijkheid onder krappe omstandigheden, je kiest immers niet voor niets voor een binnendraaier. Zowel de monogiek als de TAB zijn naar keuze te combineren met een 240 cm of 300 cm lange lepelsteel. Een snelwissel is standaard, evenals een lage en een hoge drukfunctie.
Uitstekend bereikbare techniek
Onze testmachinist loopt met een goedkeurende blik om de machine. ‘Dat valt me altijd weer op bij JCB, voor wat betreft het dagelijkse onderhoud is geluisterd naar mensen uit de praktijk. Je kunt veel zien vanaf de grond. Wil je meer zicht in het donker, kun je zonder op de machine te klimmen op een knop onder de stoel drukken om allerlei led-lampen in te schakelen. Die zorgen niet alleen voor licht in de motorruimte, maar ook bij de verschillende vulopeningen. Alles waar je je als machinist voor onderhoud om moet bekommeren, is goed bereikbaar, voor een groot deel vanaf de grond. Klasse.'
Veiligheid
Als je op de machine moet, heb je een gemakkelijk te beklimmen trap, ziet Jan Jacob. 'Bij elke tree is een lampje aangebracht, zodat je ook in het donker goed ziet waar je gaat staan. De relingen om de machine heen geven je een gevoel van veiligheid, je hebt altijd wel iets om je aan vast te houden’, vertelt Jan Jacob met een tevreden blik. ‘Als je op de machine klimt en naar de motor toe gaat, merk je dat het een compacte machine is, mocht je dat van onderaf nog niet gezien hebben. De motorkap is niet al te groot, maar je kunt alles goed zien en controleren, zoals het reservoir van de koelvloeistof. De achterkant van de machine is afgeschuind, zodat de opbouw bij het draaien niet te ver naar buiten komt, we hebben het immers over een binnendraaier. In die afgesneden hoeken zitten twee scharnierende zwarte kappen. Als je die opent kun je, indien nodig, de radiateurs schoonmaken. Eventueel heb je hier ook nog wat opbergruimte, er is altijd wel wat kleinspul dat je ergens kwijt moet. Achter een deur aan de rechterkant van de machine zitten de pompen en daar zijn ook alle filters netjes bij elkaar gevoegd.’
DieselMax viercilinder
Een blik op de technische gegevens leert dat de JCB 245XR wordt aangedreven door een merk-eigen DieselMax viercilinder met een inhoud van 4,8 liter en 129 kW/173 pk vermogen. Het maximum koppel bedraagt 690 Nm bij 1.500 toeren. Mooie waarden, al hebben we van Jan Jacob in dat opzicht nog niet meteen conclusies te verwachten, daarvoor wil onze ‘machineman’ graag eerst even lekker in het zand spelen.
Ruim verstelbaar
Onze expert klimt in de cabine en kijkt goedkeurend om zich heen. ‘Hm, dat is fijn werken hier, wát een ruimte, ook voor de voeten. Je voelt je meteen al thuis. De joysticks zijn in de hoogte instelbaar en zijn goed gepositioneerd. De consoles bewegen mee met de stoel en hebben zodoende altijd de juiste positie. Ik zit heel comfortabel en de stoel is niet alleen luchtgeveerd, maar ook ruim verstelbaar. En dan heeft-ie ook nog luchtkoeling, gezien de huidige zomers is dat heel prettig’, aldus Jan Jacob, die ook vol lof is over de vloer zonder obstakels. ‘Je ziet het meteen al, de rubbermat kun je op deze manier gemakkelijk schoonhouden. Het goede zicht rondom mag ook best even worden genoemd. De vooruit kan open en heeft een uitneembare onderkant. De ruitenwissermotor zit onder de cabine en heeft een parallogram wisser die een groot deel van de voorruit schoonhoudt. Vandaag heb ik die niet nodig, nu ben ik blijer met het oprolbare zonnescherm.’
Veel instelmogelijkheden
Jan Jacob tovert een glimlach op zijn gezicht als hij wijst naar de vele gele accenten, zoals de stiksels van de bekleding en de randen van de luchtroosters. ‘Zo wordt je er steeds aan herinnerd dat je in een JCB zit, een machinist die trots is op zijn machine vindt dat leuk. Een Bleutooth-radio is standaard, hij zit achter je, tegen het dak. Een rare plek, dacht ik even, maar je kunt ‘m gewoon vanaf het dashboard bedienen, toch weer goed bedacht. Achter de stoel is nog behoorlijk wat ruimte, ik zie daar ook een 12 Volt-contact. Laat ik verder de standaard koelbox niet vergeten. Die is zeker onder deze zomerse omstandigheden onmisbaar als je niet van opgewarmde boterhammen en lauwe frisdrank houdt.’
Veel informatie
Daarmee zijn de complimenten nog niet ten einde: ‘Kijk eens, de 7” kleurenmonitor zit keurig in je blikveld tegen de rechter raamstijl en biedt een gigantische hoeveelheid informatie die je heel gemakkelijk kunt oproepen; laat het instructieboek maar gerust in de hoes. Daarnaast zie je ook nog de beelden van de twee camera’s die de dode hoeken in het oog houden. Verder worden op het scherm onder meer de motortemperatuur en de brandstofvoorraad weergegeven. Tevens kun je aflezen hoe je de gemonteerde hulpstukken hebt ingesteld, zoals de benodigde liters. Uiteraard zijn ook de joysticks op allerlei manieren instelbaar. Via het display kun je tien verschillende uitrustingsstukken opslaan en instellen. De proportionele joysticks hebben schuifjes voor de bediening van extra functies. Je kunt vrijwel alles naar je eigen hand zetten, zowel letterlijk als figuurlijk. Ik hoorde trouwens dat je de hydraulische instellingen kunt vergrendelen door middel van een pincode. Dat is prettig voor verhuurbedrijven, het voorkomt schade wanneer bijvoorbeeld wordt geprobeerd koppelstukken te monteren van een onjuist type.’
Perfecte giekverhouding
Met een brede grijns trekt Jan Jacob de deur achter zich dicht om zich even lekker uit te gaan leven in dit aardse (zand)paradijs. Gaten graven, zandbulten creëren, egaliseren, een denkbeeldige kipper volladen, een fikse helling beklimmen; alles wat een dergelijke machine moet kunnen, wordt uitgeprobeerd. Dat lijkt niet snel te vervelen, maar uiteindelijk brengt onze testpiloot de JCB toch weer tot stilstand om over zijn ervaringen te vertellen. ‘Als je de machine hebt opgestart, ligt hij meteen lekker on de hand. Zo kun je er al gauw mee lezen en schrijven, met de bediening is helemaal niks mis. Ga je dan echt draaien, ontdek je dat de giekverhouding perfect klopt, daar zitten overduidelijk mensen met praktische ervaring achter.’
Extra massa
Jan Jacob vervolgt: ‘Het draaikantelstuk betekent een flinke extra massa aan het einde van de giek. Dat kost altijd wat vermogen, maar de machine komt er goed mee weg, zeker als je bedenkt dat hij bij wijze van spreken nieuw uit de doos komt. Het zal nog wel wat draaiuren kosten voor de pompen helemaal 'los' zijn, dan pas komen alle krachten vrij. Ook met de extra massa van het draaikantelstuk aan de giek voelt de machine heel stabiel aan, geen spoortje van ongewenste beweging tussen bovenbouw en onderwagen.’
Honderd procent controle
Terwijl we nog eens om 245XR heen lopen, probeert Jan Jacob zijn ervaringen in een paar woorden samen te vatten. ‘Bij deze machine is er alles aan gedaan om het de machinist zo veel mogelijk naar de zin te maken. Een ruime cabine met veel comfort en een goed uitzicht, gemakkelijk dagelijks onderhoud omdat je overal goed bij kunt, techniek die uitstekend bereikbaar is voor dagelijks onderhoud, Led-lampjes, er is overal aan gedacht. Over het draaien ben ik ook heel tevreden, al zou ik ‘m ook best een keer willen proberen zonder draaikantelstuk, uit pure nieuwsgierigheid naar de krachtreserve. Voor de stabiliteit zal dat niet uitmaken, die is ook met dat zware gewicht aan de giek dik in orde. Bij heel rustig draaien en afwerken merk je dat je heel subtiel kunt werken, ondertussen kun je via de camera’s goed zien wat er om je heen gebeurt. Het draagt allemaal bij tot het gevoel van honderd procent controle, je voelt dat je machinist echt het middelpunt bent.’
Dit artikel is gesponsord door JCB.
