Van houtoven naar biogas
Heel lang veranderde er weinig in de manier waarop Bredenoord, familiebedrijf sinds 1937, stroom opwekte voor ondernemers. Hoogstens maakte hout als energiebron plaats voor diesel. “Ons eerste aggregaat was inderdaad een houtkachel”, vertelt Zef Jansen, commercial manager Projects & Business Development bij Bredenoord. “Oprichter Jan Bredenoord wekte daarmee stroom op en leverde dat aan ondernemers uit de buurt. Daarna was het jarenlang diesel wat de klok sloeg. Pas de laatste vijftien jaar zijn daar allerlei alternatieven bijgekomen.”
Dankzij de jarenlange ervaring met dieselaggregaten zijn de belangrijke lessen geleerd. “Alle innovatie was in die tijd gericht op bezuinigen, besparen, efficiënter maken”, stelt Jansen. “Dat is kennis die je bij elke vorm van stroomopwekking kunt blijven toepassen.”
Rond 2008 kwamen er alternatieven voor diesel voorhanden. Zelf herinnert Jansen zich de opkomst van het waterstofaggregaat nog goed. “Ik ben daar Europa mee doorgetrokken om het te demonstreren op festivals. Dat het nooit echt is aangeslagen, lag aan de gebrekkige regelgeving. Er was geen push vanuit de overheid, de kosten van waterstof waren niet concurrerend en zo is dat project op een zijspoor terechtgekomen.”
- Lees ook:De lange weg voor waterstofmachines
Intussen ging men bij Bredenoord verder met het ontwikkelen van het powermanagement van het vertrouwde dieselaggregaat. “Daar was lange tijd veel winst te halen. In die tijd stonden aggregaten op een bouwplaats nog vaak de koffie warm te houden en een paar tl-buizen van stroom te voorzien. Dat is natuurlijk niet rendabel en van daaruit zijn we in 2012 de hybridisering ingeslagen door middel van het toepassen van energieopslag als buffer.”
Windowdressing
Intussen is Bredenoord een grote speler op die markt. Het levert verschillende hybride aggregaten waarin energieopslag centraal staat. Door een emissieloze batterij te koppelen met zonne- of windenergie, aan het net of een aggregaat, ontstaat een duurzame stroomvoorziening. Ook levert Bredenoord aggregaten en systemen met duurzame brandstoffen als HVO, biogas, biomethanol en waterstof.
Maar wat is nu volgens Jansen de beste oplossing? “Wij stellen ons voortdurend de vraag: wat missen we nog in de energietransitie? Het doel is een economisch rendabele, betrouwbare vorm van energieopwekking op locatie. En dan zie je dat waterstof daar op dit moment eigenlijk niet aan voldoet. Ter illustratie: een bundel waterstofcilinders van 12 kilo levert netto ongeveer 120 kWh. In een 10ft container met theoretisch 6 bundels H2 op 300 bar kunnen we ruim 700 kWh produceren. Met datzelfde volume diesel kun je 30.000 kWh produceren.”
Dat verschil betekent niet dat Bredenoord waterstof heeft afgeschreven, integendeel. “We zijn er juist volop mee in ontwikkeling. De kunst is wel om daarvoor alleen groene waterstof te gebruiken en die is nog niet voldoende leverbaar en betaalbaar. Bovendien is het zaak om de hele keten groen te maken, dus ook alle transportbewegingen, anders is zo’n waterstofaggregaat alleen maar een vorm van windowdressing.”
Er is immers veel transportbeweging nodig voor de H2-bevoorrading. Dat is precies waar het volgens Jansen aan schort bij een aantal energiebronnen die als emissievrij worden gepresenteerd. “Binnen de bouwhekken klopt het vaak allemaal wel, maar als je de totale keten bekijkt niet meer. Dat is ook wel begrijpelijk, want wat ons betreft gaat de weg naar emissievrij via emissiearm. Je kunt niet in een keer een complete infrastructuur uitstootvrij maken. Maar je moet er wél naar streven.”
Biogas
Op korte termijn ziet Jansen meer heil in een andere energiebron: biogas. “In april 2021 zijn we een samenwerking aangegaan met Powercrumbs, toen nog een startup die zich bezighoudt met biogasaggregaten. Dat is momenteel een van de duurzaamste vormen van energieopwekking op locatie.”
Biogas komt vrij uit rioolwaterzuiveringsinstallaties en de overschotten worden normaliter afgefakkeld. Powercrumbs vangt dit af en slaat dit op in 10ft of 20ft containers. In een 20ft container kan netto 6000 kWh elektriciteit. Een biogasaggregaat functioneert hetzelfde als een dieselaggregaat en kan worden gecombineerd met een Battery Box. “Dit vormt samen een betrouwbare oplossing met maximale flexibiliteit”, stelt Jansen. “In deze hybride opstelling voorziet de Battery Box in de stroomvraag en wordt deze wanneer nodig bijgeladen door het biogasaggregaat, dat op deze manier zo efficiënt mogelijk draait.”
“Het afgelopen jaar hebben Bredenoord, Powercrumbs en andere betrokken partners deze nieuwe energieoplossing tijdens pilots op diverse bouwplaatsen uitvoerig getest, waarbij de betrouwbaarheid is bewezen. Uit tests blijkt bovendien dat het biogasaggregaat zowel op stikstofdepositie als CO2 en fijnstof heel goed uit de bus komt.”
Biomethanol
Een andere energiebron waar Bredenoord onderzoek naar doet is biomethanol. Dat wordt nu al af en toe als brandstof in de scheepvaart toegepast. De bekendste winning van methanol is middels de vergisting van suikers. Jansen plaatst direct een kanttekening: “Het risico bestaat dat je gaat concurreren met de voedselindustrie. Daarom kijken we naar alternatieven. Biomethanol is een vloeistof met een relatief hoge energiedichtheid. Het kan dus getankt worden en de impact op de logistieke keten is te overzien.”
Methanol kan worden gewonnen uit biomassa, en speelt bovendien een belangrijke rol bij het produceren van biodiesel. Deze biobrandstof wordt tevens gewonnen uit biomassa, maar vereist een chemische behandeling met methanol of ethanol om in diesel te worden omgezet. Behalve als brandstof in een verbrandingsmotor, kan methanol ook worden gebruikt in een brandstofcel. Deze DMFC heeft echter nog niet voldoende rendement om als volwaardig alternatief voor een brandstofmotor te dienen.
Weer en wind
Wat betreft energiedragers leiden er volgens Bredenoord dus meerdere wegen naar Rome. Ook in de opslag van die energie is er volop keuze. Bredenoord levert batterijsystemen tot 600 kW/kWh, die behalve vanuit een aggregaat of het vaste stroomnet ook met zonne- of windenergie kunnen worden opgeladen.
Voor alle innovaties geldt volgens Zef Jansen dat veiligheid op de eerste plaats staat: “We moeten niet vergeten dat de omstandigheden waarin deze producten getest en ontwikkeld worden, heel ver afstaan van de omstandigheden waarin ze straks gebruikt moeten worden. Klanten moeten hun batterijen, waterstofbundels of welke energiebron ze dan ook gebruiken, zelf kunnen aan- en afkoppelen, in weer en wind, op een bouwplaats vol modder. Daarom zijn we extra voorzichtig met het continu wisselen van batterijen of waterstofcontainers. Er zijn oplossingen nodig met een hoge energiedichtheid per volume, om de logistieke handelingen te reduceren. Bredenoord is een verhuurbedrijf en de veiligheid van onze klanten heeft onze prioriteit. De huidige batterijtechnologie is ver ontwikkeld, je hebt het over enorme hoeveelheden samengebalde energie. Daar moet je op een gepaste manier mee omgaan.”
Lees ook:
